دانشگاه اراک
دانشگاه‌ها و مراکز علمی نقش مهمی در توسعه جوامع دارند و نظام آموزش عالی به‌عنوان رکن اصلی تأمین منابع انسانی آگاه و متخصص، در پیشبرد توسعه پایدار کشور نقشی کلیدی ایفا می‌کند. دانشگاه اراک، که در ابتدا با نام مدرسه عالی مرجان در سال ۱۳۵۰ تأسیس شد، یکی از نمادهای مهم توسعه آموزش عالی در ایران است. این دانشگاه که با تلاش‌های دکتر عبدالکریم قریب و جمعی از اساتید برجسته شکل گرفت، ابتدا به‌عنوان مرکزی برای آموزش رشته‌های علوم پایه فعالیت خود را آغاز کرد
در سال ۱۳۵۰ به واسطه تلاش جمعی از استادان دانشگاه تهران و دانشسرای عالی سابق، زمینه تاسیس یک مؤسسه آموزش عالی در شهر اراک ایجاد شد. مهرماه سال ۱۳۵۰ این مجموعه آموزشی در چهار رشته فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، و زبان و ادبیات فارسی با نام «مدرسه عالی مرجان» فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۶۸ این موسسه به «دانشگاه تربیت معلم اراک» ارتقا یافت. در سال ۱۳۷۵ نام دانشگاه با تصویب طرح جامع، از تربیت معلم اراک به دانشگاه اراک تغییر یافت. طرح جامع دانشگاه اراک با مساحت ۳۸۲ هکتار شامل پنج دانشکده علوم پایه، ادبیات و علوم انسانی، کشاورزی و منابع طبیعی، و فنی‌مهندسی ادامه یافت و همچنین امکانات جانبی شامل سالن ورزشی، سلف سرویس، مسجد، فضای سبز؛ و اکنون دانشکده‌های علوم پایه، فنی‌مهندسی و علوم ورزشی در این پردیس فعال می‌باشد.
دانشگاه اراک اکنون دارای ۸ دانشکده و 7 پژوهشکده است و در حوزه‌های متنوعی همچون علوم پایه، فنی و مهندسی، ادبیات و زبانهای خارجی، علوم انسانی، علوم کشاورزی، علوم ورزشی، علوم اقتصادی و اداری، هنر و معماری، و علوم بین رشته ای مانند نانوفناوری، نانوزیست فناوری، مکاترونیک، و بسیاری شاخه های تخصصی-علمی فعالیت دارد. این دانشگاه با تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان و پژوهشکده‌های مختلف، نقشی مؤثر در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و استفاده از استعدادهای جوان کشور دارد. روزه با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی اراک، این شهر به یکی از مراکز مهم دانشجویی کشور تبدیل شده است. دانشگاه اراک به‌عنوان دانشگاه توسعه‌یافته و جامع اکنون در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می پذیرد و به صورت روزانه و شبانه نسبت به تربیت دانشجویان و تأمین نیروی انسانی متعهد و متخصص برای اداره و توسعه ایران اقدام می‌نماید. این دانشگاه در حال حاضر در 162 رشته تحصیلی نزدیک 7500 دانشجوی ایرانی و 750 دانشجوی بین المللی دارد. دانشگاه اراک دارای 291 عضوهیات علمی می باشد که بسیاری از آنها از اساتید شاخص کشوری در حوزه اموزش و پژوهش می باشند.
همچنین دانشگاه اراک با تاسیس چندین شرکت دانش بنیان و پژوهشکده در حوزه نانو فناوری، آب و محیط زیست، فناوری های نوین و انرژی های تجدید پذیر، گام های موثری در تحقق اقتصاد دانش محور و تکیه بر توان و استعداد های جوانان این مرز و بوم برداشته است. نزدیک به نیم قرن پیش هنگامی که اولین خشت دانشگاه اراک توسط مفاخر کشور نهاده شد، در همان خشت تجلی علم و دانش و فرهنگ و دانایی را نگریسته بودند. آفتاب دانایی سرود عزت و افتخار دانشگاه اراک است که گوشه ای از تاریخچه و سربلندی های دانشگاه اراک را روایت می کند. تقدیم به آنان که با فکر های زیبا، دانایی را ارمغان دانش و هنر کردند.
معرفی دانشکده‌ها
علوم پایه:
پس از تصویب در سال ۱۳۸۱ با ۱۲۰۰۰مترمربع فضای آموزشی و کمک آموزشی مورد بهره‌برداری قرار گرفت و از ساختمان مرکزی به مکان جدید در پردیس سردشت منتقل شد. این دانشکده در مقطع کارشناسی دارای ۴ گروه آموزشی ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی با ۷ گرایش و در دوره کارشناسی ارشد با ۴ گروه آموزشی و ۲۴ گرایش و در مقطع دکتری با گرایش‌های: شیمی آلی، شیمی معدنی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، فیزیک نظری، فیزیک حالت جامد، فیزیک ذرات بنیادی، زیست سلولی تکوینی فعالیت می‌نماید که دانشجویان دوره‌های روزانه و شبانه در مقاطع مختلف با استفاده از وسایل و تجهیزات پیش‌بینی شده برای هر گروه آموزشی به فعالیت می‌پردازد در سال ۹۰ با ایجاد گرایش‌های بین رشته‌ای تحت عناوین نانو شیمی، نانو فیزیک، بیوشیمی و اکولوژی گیاهی موافقت گردید همچنین در سال ۱۳۹۱ با هدف توسعه تحصیلات تکمیلی با ایجاد رشته‌های فیزیک هسته‌ای و فیزیک اتمی ملکولی و ریاضی محض با گرایش‌های جبر و هندسه و آنالیز در دوره دکتری با حضور اساتید مجرب به خدمات علمی و پژوهشی می‌پردازد.
البته گروه زیست‌شناسی این دانشکده پرسابقه‌ترین گروه این دانشگاه است. این دانشکده مجهز به موزه تاریخ طبیعی، هرباریوم گیاهی، آزمایشگاه‌های تخصصی با کامل‌ترین امکانات، سایت کامپیوتری و کتابخانه تخصصی و… است.
فنی و مهندسی:
دانشکده فنی و مهندسی از تازه تأسیس‌ترین دانشکده‌های دانشگاه اراک در سال ۱۳۸۵ واقع در پردیس سردشت است البته عمر دانشکده بیشتر از این می‌باشد زیرا قبلاً در مکانی استیجاری فعال بوده‌است. این دانشکده ۷ گروه آموزشی دارد که تخصصی‌ترین امکانات و آزمایشگاه‌ها در این مکان قرار دارد. دانشکده فنی و مهندسی پس از تصویب در سال ۱۳۷۹ با ۱۱۰۰۰ مترمربع فضای آموزشی و کمک آموزشی مورد بهره‌برداری قرار گرفت و از ساختمان استیجاری قدیم به مکان جدید در پردیس سردشت منتقل شد.
حقوق و علوم اقتصادی:
دانشکده حقوق و علوم اقتصادی در سال ۱۳۹۷ افتتاح‌شد اما ساختمان این دانشکده تقریباً عمری مصادف با تأسیس دانشگاه دارد با اسم سابق (ساختمان استاد گل‌گلاب) این دانشکده فعالیت خود را با رشته حقوق و اقتصاد شروع‌کرد ولی در سال ۱۳۹۷ رشته مدیریت صنعتی نیز به آن اضافه‌شد.
کشاورزی و منابع طبیعی:
دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی از دانشکده‌های دانشگاه اراک بوده و تاریخ تأسیس آن به سال ۱۳۸۰ برمی‌گردد و با ۷ گروه آموزشی فعال می‌باشد. مکان فعلی این دانشکده تا حدودی استاندارد است ولی به علت نیمه‌متمرکز بودن ذاتی رشته‌های کشاورزی و وجود واحد گلخانه آموزشی دانشکده واقع در سایت مرکزی و مزرعه و کارگاه آموزشی به مساحت ۱۶۰ هکتار بوده که به صورت وقف در اختیار دانشگاه بوده و سالیانه به افراد خارج از دانشگاه اجاره داده می‌شود.
علوم انسانی:
این دانشکده واقع در پردیس مرکزی دانشگاه اراک با وسعت ۳۸۰۰ متر مربع است که در حال حاضر در 6 گروه آموزشی و 11 رشته تحصیلی در مقاطع (کارشناسی_کارشناسی ارشد و دکترا) با امکاناتی از جمله سالن دفاعیه_سایت کامپیوتری دانشجویان ارشد و دکتری_کلاس‌های سمعی و بصری_آزمایشگاه روان‌شناسی_استودیو و لابراتوار عکاسی مجهز مشغول فعالیت می‌باشد. لازم به ذکر است گروه تربیت بدنی با ساخته شدن دانشکده علوم ورزشی از این دانشکده به سردشت منتقل شد و دانشکده ادبیات و زبان‌ها هم در همین مکان قرار دارد ولی با ساختار آموزشی و رئیس دانشکده جداگانه. در حال حاضر فضای این دانشکده برای گروه‌های فعلی کافی و مجهز می‌باشد. در سال ۱۳۹۸ مجوز پذیرش رشته مشاوره توسط مسئولین دانشگاه اراک گرفته شد و از مهر ماه همین سال اقدام به پذیرش ۴۰ دانشجو در رشته مشاوره صورت پذیرفت.
علوم ورزشی:
این دانشکده در سال ۱۳۹۵ تأسیس شد. گروه تربیت بدنی تا پیش از تأسیس دانشکده علوم ورزشی در دانشکده علوم انسانی فعال بود ولی با ساخته‌شدن این دانشکده به سردشت منتقل‌شد. این دانشکده مجهز به سالن ورزشی تخصصی با بهترین امکانات ورزشی می‌باشد و با ۳ گرایش فعال است.
